Zmiana specustawy (zwanej coraz powszechniej „Ustawą COVID”) w dodanym art. 15zf wprowadziła dla pracodawcy, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19 możliwość m.in. ograniczenie nieprzerwanego odpoczynku odpowiednio do 8 i 32 godzin, wprowadzenie równoważnego systemu czasu pracy (z przedłużeniem do 12 godzin w 12-miesięcznym okresie rozliczeniowym) oraz możliwość wprowadzenia zawarcie porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę zawartych z tymi pracownikami, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu (art. 15zf ust. 1 pkt. 3).
To ostatnie rozwiązanie nie jest niczym nowym – wynika z wprowadzonego w 2002 roku art. 231a kodeksu pracy i dotyczy warunków wynikających z umów o pracę (podobny zapis dotyczący innych warunków zatrudnienia nie wynikających z umów zawarto w art. 91 kodeksu pracy). Regulacja wynikająca z Ustawy COVID wydaje się ustanawiać (jako przepis szczególny) warunki ustawowe „trudnej sytuacji finansowej pracodawcy” wynikające z epidemii COVID-19 oraz wyraźnie pozwala na zawarcie porozumienia również u pracodawcy objętego układem zbiorowym pracy (co na podstawie art. 231a kodeksu pracy byłoby niedopuszczalne).
Warunki skorzystania:
Sposób zawarcia:
Skutek:
W zakresie i przez czas określony w porozumieniu:
warunków umów o pracę
Zgodnie z art. 231a kodeksu pracy możliwe było zawieszenie indywidualnych postanowień umowy o pracę, tymczasem regulacja wynikająca z nowej Ustawy o COVID wydaje się rozszerzać skutek również na układy zbiorowe pracy (nie jest jasne czy dotyczy to regulaminów wynagradzania, ale, zważywszy na to że stanowią one sui generis ekwiwalnet układu – wydaje się, że tak).
Czas trwania. Porozumienie "kodeksowe" mogłoby zawarte na okres 3 lat – porozumienie na podstawie Ustawy o COVID nie ma określonego minimalnego i maksymalnego okresu trwania, ale wydaje się, że zawarcie go na czas nieokreślony, albo przedłużanie po uchyleniu stanu epidemii i zagrożenia epidemicznego może być kwestionowane przez pracowników i inspektorów pracy.
Wydaje się również, że porozumienie spowoduje okresową zmianę warunków umowy o pracę z mocy prawa i dotyczyć ona będzie wszystkich pracowników ( i zrzeszonych w związku zawodowym i niezrzeszonych jak również pracownika, który z własnej woli nie brał udziału w wyłonieniu tego organu pracowników).
Przykładowy uproszczony tekst porozumienia
Porozumienie w sprawie stosowania mniej korzystnych warunków zatrudnienia niż wynikające z umów o pracę
Zawarte pomiędzy /nazwa pracodawcy/ reprezentowanym przez /dane osób reprezentujący/ a przedstawicielem załogi /imię i nazwisko/
Strony porozumienia działając w oparciu o przepis art. 15 zf Ustawy z dnia 2.03.2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. 2020 poz. 374 ze zm.) – kierując potrzebą ochrony miejsc pracy zatrudnionych pracowników, po przeprowadzeniu w dobrej wierze rokowań, zgodnie postanawiają zawrzeć porozumienie o następującej treści:
§ 1
Zważywszy na trudną sytuację pracodawcy związaną z ograniczeniami w prowadzeniu działalności na skutek regulacji prawnych zmierzających do ograniczenia rozprzestrzeniania się koronawirusa powodującego chorobę COVID-19, strony zgodnie wyrażają zgodę na czasowe zawieszenie składników wynagrodzenia zawartych w umowach o pracę, które dotyczą:
§ 2
W zakresie nie objętym porozumieniem z § 1 warunki zatrudnienia, w szczególności warunki pracy i płacy pozostają bez zmian.
§ 3
Porozumienie niniejsze zawarte jest na czas na okres stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (w zależności od tego, który zostanie odwołany jako ostatni), nie później jednak niż do 31.12.2020r.
§ 4
Porozumienie sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla każdej ze stron.
§ 5
Odpis porozumienia przedstawia się właściwemu Inspektorowi Pracy w terminie 5 dni od dnia jego zawarcia.
Powyższy lakoniczny wzór ma oczywiście charakter poglądowy.
Podmioty zainteresowane wsparciem w przygotowaniu i negocjacjach porozumienia, w tym przy wyłanianiu przedstawiciela załogi zapraszamy do kierowania pytań na adres: agnieszka.kowalczyk@awojtas.pl. W okresie do odwołania stanu epidemii świadczymy pomoc zdalną.